Overeenkomst in symptoompatronen van posttraumatische stress bij overlevenden van een ramp: Een drie-stappen latente profielanalyse

Auteurs: Kristina Bondjers, Mimmie Willebrand & Filip K. Arnberg

Originele titel: Similarity in symptom patterns of post-traumatic stress among disaster-survivors: A three-step latent profile analysis.

Achtergrond: Individuen vertonen symptomen van posttraumatisch stress op verschillende manieren, zoals bijvoorbeeld weergegeven in vele symptoomcombinaties in de diagnostische handboeken. Studies die tot doel hebben om de verschillen in symptoompresentaties te achterhalen door middel van latente klassen of profielen tonen beiden de aanwezigheid aan van subtypes met verschillende symptomatologie en subtypes die onderscheiden worden door mate van ernst. Weinig studies hebben de associaties tussen subtype en lange-termijn uitkomsten onderzocht.
Doel: De huidige studie had als doel om latente profielanalyse (LPA) toe te passen op posttraumatische stress (PTS) in een zeer homogene steekproef van Zweedse toeristen die waren blootgesteld aan de Zuidoost Azië tsunami in 2004 en om te bestuderen of klassen verschilden met betrekking tot hun lange-termijn uitkomst.
Methoden: Een LPA was uitgevoerd door gebruik te maken van zelf-gerapporteerde data verzameld één jaar na de ramp onder 1638 overlevenden die in grote mate waren blootgesteld waarbij  ≥1 PTS symptoom aanwezig was. De samenhang werd bestudeerd tussen klassen en voorspellers van PTS (verlies van een familielid of vriend, subjectief levensgevaar) en ernst van PTS bij 3 jaar follow-up.
Resultaten: De LPA gaf 4 klassen weer: minimaal, laag, matig en ernstige symptomen. De klassen waren voornamelijk van elkaar te onderscheiden door de ernst van PTS. Verlies van een familielid of vriend en subjectief levensgevaar waren geassocieerd met een hogere kans op toewijzing aan iedere andere klas dan de minimaal klas. De ernst van de symptomen van de klassen na één jaar waren voorspellend voor de ernst van PTS bij de drie jaar follow-up.
Conclusies: Homogene profielen van posttraumatische stress die met name verschilden in ernst van symptomen werden gevonden in deze steekproef van rampoverlevenden. Diversiteit in profielen zouden sterker gerelateerd kunnen zijn aan steekproefvariatie en niet-gemeten “derde variabelen”, dan dat zij kwalitatief verschillende stoornissen weergeven.

Kernwoorden: PTSS; posttraumatische stress; trauma; latente profiel analyse; natuurramp; longitudinale studie

APA citatie: Bondjers, K., Willebrand, M., & Arnberg, F. K. (2018). Similarity in symptom patterns of posttraumatic stress among disaster-survivors: A three-step latent profile analysis. European Journal of Psychotraumatology, 9(1), 1546083. doi:10.1080/20008198.2018.1546083

Geaccepteerd voor publicatie op 17 oktober 2018, online gepubliceerd op 19 november 2018.

Vertaling door Lonneke I.M. Lenferink

© 2023 NTVP - All Rights Reserved