5 juni 2022
De NtVP faciliteert werkgroepen (Special Interest Groups) die tot doel hebben uw professionele ontwikkeling te bevorderen. De werkgroepen hebben ieder een specifiek thema en komen circa twee keer per jaar bij elkaar. Een SIG bestaat uit 8 tot 15 deelnemers en heeft als doel om professionele kennis en ervaring met het thema te delen en verder te ontwikkelen. Vanuit de SIG's worden recente wetenschappelijke ontwikkelingen uitgelicht in deze nieuwsbriefrubriek.
Op dit moment zijn er 8 SIGs actief: 1) Young Minds, 2) opvang en vroege interventies, 3) traumatische rouw, 4) behandeling van PTSS met ernstige (comorbide) problematiek en dissociatieve stoornissen, 5) culturele diversiteit, 6) trauma in het forensisch veld en 7) ouderen en psychotrauma.
Indien u interesse heeft in deelname aan een SIG kunt u contact opnemen met de voorzitter van de desbetreffende groep (een overzicht vindt u hier). Ook is het mogelijk om zelf een nieuwe SIG op te starten. Hiervoor kunt u contact opnemen met NtVP bestuurslid Samrad Ghane: s.ghane@equatorfoundation.nl
Special Interest Group: Ouderen en psychotrauma
Passen de symptomen van ouderen met klinisch belastende PTSS wel binnen de bestaande stoornis-specifieke classificaties?
In epidemiologische studies met betrekking tot PTSS over de levensloop worden in het algemeen dezelfde criteria gebruikt bij oudere en jongere leeftijdsgroepen. De resultaten geven een vermindering aan van het voorkomen van PTSS van de midden-volwassenheid naar de ouderdom. Kunnen we in de klinische praktijk meer betekenisvolle gegevens verzamelen bij oudere PTSS-patiënten en zo een beter beeld krijgen van de symptoomernst en de kwaliteit van leven? Dit is de kernvraag van een recente publicatie van Andreas Maercker (Universiteit van Zürich). Uit onderzoek bleek dat de volgende leeftijdsspecifieke signalen voor PTSS de kernsymptomen (herbeleving, vermijding en verhoogde prikkelbaarheid) kunnen aanvullen:
- Posttraumatische nachtmerries en herhalingsgedrag (re-enactments)
- Gestoorde slaap
- Pijnlijke herinneringen aan belangrijke hechtingsfiguren die men op een traumatische wijze heeft verloren.
- Verhoogde waakzaamheid en verhoogde schrikreacties
- Zwakte of uitputting / versnelde veroudering
- Somatoforme pijn of chronische primaire pijn
- Bij mannen: roekeloos of zelf-destructief gedrag.
Verdere uitwerking en introductie van dergelijke transdiagnostische kenmerken zouden het klinische onderzoek van oudere PTSD patiënten sterk verbeteren.
Lees verder:
Maercker, A. (2021). Need for Age-Appropriate Diagnostic Criteria for PTSD Journal of Gerontopsychology and Geriatric Psychiatry, 34(4), 213–220. https://doi.org/10.1024/1662-9647/a000260.
Heeft u een reactie of wilt u ook deel uitmaken van de SIG Ouderen en Psychotrauma? Mail dan naar: Jeannette Lely, j.lely@centrum45.nl
Special Interest Group: Trauma in het forensische veld
De SIG buigt zich momenteel over de bestaande evidentie en ‘good practices’ over trauma-sensitieve zorg in de forensische setting. In de forensische psychiatrie kunnen er namelijk verschillende aanknopingspunten zijn om trauma mee te nemen, zowel als slachtoffer, als dader. Momenteel kunnen de volgende aanbevelingen geformuleerd worden:
- Indien een cliënt voldoet aan de diagnose posttraumatische stressstoornis, dient deze altijd zo spoedig mogelijk en conform de richtlijn te worden behandeld. De psychopathologie zal daardoor minder worden aangestuurd door de PTSS en het basale stressniveau zal verminderen waardoor meer geprofiteerd kan worden van een forensische behandeling.
Naast ‘abuse’, wat aan het A-criterium voldoet, wordt er ook veel ‘neglect’ gezien. Hoewel dit niet aan het A-criterium voldoet, kan dit zeker net zo schadelijk zijn. Binnen de SIG is de behoefte uitgesproken hier aandacht aan te besteden. Vanuit de interne richtlijn die bij de Waag is opgesteld, heeft de SIG hierover in ieder geval de volgende aanbeveling geformuleerd:
- Traumagerelateerde klachten, waarbij niet aan (het A criterium van) de diagnose PTSS wordt voldaan, vereisen behandeling volgens de principes van het Risk-Need-Responsivity (RNR)-model (Andrews e.a. 1990; Andrews & Bonta 2007; 2010) wanneer:
- er een duidelijke relatie wordt verondersteld met het indexdelict waarvoor cliënt is aangemeld;
- indien deze klachten een negatieve invloed hebben op de responsiviteit;
- wanneer de klachten samenhangen met aanwezige dynamische risicofactoren zoals impulsiviteit.
Daarnaast is de SIG erin geïnteresseerd om meer informatie te verzamelen over:
- de relatie tussen verwaarlozing en gebrekkige gewetensfunctie,
- effectieve behandelstrategieën bij forse vermijding, afweer en het bestaan van de zogenaamde ‘beschermers’, en
- de rol van morele verwondingen
Heeft u een reactie of wilt u ook deel uitmaken van de SIG Trauma in het forensische veld? Mail dan naar: Yolande Kat, ykat@dewaagnederland.nl
Special Interest Group: Young Minds
Oratie Marit Sijbrandij
Vrijdag 10 juni vond de oratie van dr. Marit Sijbrandij plaats, getiteld: Through a global lens: psychological strategies for mental health problems following trauma and crisis.
Prof. dr. Maartje Schoorl en prof. Dr. Christiaan Vinkers hebben tevens recentelijk hun oratie gehouden. Prof dr. Maartje Schoorl sprak over haar missie om de wetenschap en praktijk te verbinden (lees hier meer). Prof. Dr. Christiaan Vinkers sprak over de samenhang tussen stress en veerkracht (lees hier meer).
Het bekijken van deze inspirerende oraties is een leuke manier om meer te leren over de huidige stand van zaken wat betreft trauma-gerelateerd onderzoek. Daarnaast geven ze een leuk inkijkje in waar deze professoren zich de komende tijd mee bezig zullen houden. Wij wensen hun alle drie veel succes en plezier met het bereiken van hun doelen!
Heeft u een reactie of wilt u ook deel uitmaken van de SIG Young Minds? Mail dan naar: youngminds@ntvp.nl
Special Interest Group: Opvang en vroege interventies
Online one-stop shop voor hulpverlening na een ramp
Na een ramp of grootschalig incident zijn betrouwbare voorzieningen voor praktische, juridische en psychosociale ondersteuning sterk aanbevolen, waarbij een efficiënte coördinatie van het aanbod juist in de eerste chaotische fase van groot belang is. In Nederland is inmiddels ruime ervaring met zogenaamde “one-stop shops” om betrouwbare ondersteuning te bundelen na een ramp of grootschalig incident, maar is nog weinig kennis beschikbaar over de implementatie ervan. Merel van Herpen en collega’s deden onderzoek naar de organisatie en opbrengsten van het online informatie- en adviescentrum voor getroffenen van de MH-17 ramp. Door middel van interviews, vragenlijsten en gebruikersinformatie van het online platform tekenen zij de ervaringen op en doen aanbevelingen voor toekomstige informatie en adviescentra.
Het hele artikel lees je hier: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2022.832840/full.
Heeft u een reactie of wilt u ook deel uitmaken van de SIG Opvang en vroege interventies? Mail dan naar: anne.bakker@olvg.nl
