22 juli 2023
Binnen de NtVP lezen we veel boeken. Ook zetten we graag het onderwerp psychotrauma op de kaart. Lezen is voor velen een onmisbaar onderdeel van de zomervakantie. Daarom hebben we een aantal boeken uit onze boekrecensies van de afgelopen maanden uitgezocht om nog eens in het zonnetje te zetten: boeken die geschikt zijn om te in de zomervakantie, met het onderwerp psychotrauma in de hoofdrol.
Rood is ja
Sara Kroos
In het boek ‘Rood is ja’ geeft cabaretière Sara Kroos een rauwe inkijk in een periode in haar leven waarin ze zich liet opnemen in een psychiatrische kliniek waar ze seksueel misbruikt werd door therapeute ‘Agnes’. Zij is de eerste bij wie Kroos zich veilig genoeg voelt om een traumagerichte behandeling aan te gaan gericht op de verwerking van eerdere misbruik-ervaringen in haar jeugd. Kroos krijgt door ‘Agnes’ het inzicht dat ze op jonge leeftijd geleerd heeft dat ‘Rood is ja’ betekent waardoor ze niet een grens aangeeft wanneer dit nodig is en dat ze zich in plaats daarvan onderwerpt aan de ander, met name op het gebied van seksualiteit. Tijdens de opname in de kliniek krijgt Kroos een seksuele relatie met ‘Agnes’. Op indringende wijze wordt beschreven hoe Kroos terecht komt in een positie waarbij er misbruik wordt gemaakt van haar als psychisch kwetsbare patiënt. In de periode erna worstelt ze met gevoelens van schuld en schaamte, ook neemt de twijfel toe; is er wel sprake van seksueel misbruik wanneer je zelf aanvankelijk instemt met de relatie? Het duurt een hele poos voor Kroos zich realiseert dat ook ‘Agnes’ haar heeft misbruikt waarna ze zich wapent om het systeem van en na misbruik bloot te leggen. Ze spant een rechtszaak aan vanuit een zoektocht naar erkenning.
Schrijnend is het falen van de kliniek en de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd waarbij er niet wordt ingegrepen. Daarnaast blijken mede-therapeuten in de kliniek op de hoogte geweest te zijn van de seksuele relatie en bewust de andere kant op gekeken te hebben.
Bewonderenswaardig is de moed die Kroos heeft om opnieuw een traumagerichte behandeling aan te gaan om van ‘Dikke Peet’, zoals ze haar PTSS noemt, te herstellen. Krachtig, confronterend en kwetsbaar. Dit boek lees je in één ruk uit waarna je verbijsterd achterblijft.
Zachtop lachen
Malou Holshuijsen
In Zachtop Lachen beschrijft Malou Holshuijsen het leven van een jonge vrouw die geconfronteerd wordt met haar eigen verleden. Het is een roman, gebaseerd op de werkelijkheid. Malou beschrijft hoe ingrijpende gebeurtenissen in de kindertijd en intergenerationeel trauma dat zijn oorsprong vindt in een jappenkamp, haar dwongen om stil te staan bij haar verleden. Je leest hoe zij in eerste instantie uit alle macht probeert deze confrontatie uit de weg te gaan, maar uiteindelijk wordt ingehaald door de trauma’s. In humoristische, rauwe gesprekken met haar therapeut, ontdekt ze langzaam dat haar galgenhumor een slim copingmechanisme is dat zij feilloos weet in te zetten wanneer iemand te dichtbij komt. Gaandeweg ontdek je dat dit copingmechanisme in haar familie óók van generatie op generatie wordt doorgegeven.
Malou weet, ondanks de zware onderwerpen, luchtig te schrijven. De grappen zijn hard, maar leggen tegelijkertijd de pijn van de personages bloot. Ze speelt met tijd, door sprongen tussen het heden en het verleden te maken. Hiermee vat zij de kern van PTSS, je gaat als lezer als het ware mee in de herbelevingen van het hoofdpersonage. Sommige hoofdstukken zijn bijna filmisch beschreven. Het is dan ook geen verrassing dat een verfilming zal volgen: Productiebedrijf Millstreet Films heeft de filmrechten voor dit boek gekocht.
Sam en het niet-leuke geheim
Pieter Melsen en Wouter Vaessen
“Sam en het niet-leuke geheim” is een hartverwarmend boek dat jonge lezers meeneemt op een emotionele reis. Het verhaal volgt de avonturen van Sam, een jongen die een geheim met zich meedraagt dat zijn leven op zijn kop zet. Hoewel hij lacht, voelt Sam zich diep van binnen niet blij.
Het boek illustreert op een gevoelige en genuanceerde manier de worsteling van Sam om van zijn geheim af te komen. Het laat zien dat het delen van geheimen met iemand die je vertrouwt een bevrijdend effect kan hebben. Sam’s zoektocht om iemand te vinden aan wie hij zijn geheim durft te vertellen, biedt een waardevolle les over het belang van communicatie en het doorbreken van isolatie.
De tekst wordt prachtig ondersteund door kleurrijke illustraties die de emoties van Sam en de sfeer van het verhaal tot leven brengen. Het boek behandelt gevoelige thema’s op een toegankelijke en kindvriendelijke manier, waardoor het geschikt is voor jonge lezers. Ze zullen met hem meeleven en zijn emoties begrijpen wanneer hij worstelt met het ontdekken en begrijpen van het geheim
